MODERN ÇAĞIN DİJİTAL HASTALIĞI
Sosyal Medya Bağımlılığı
İnternet kullanımındaki artış beraberinde dijital çağı getirdi. Dijital çağ yeni bir dünyanın kapısını da araladı. Eski yöntemler yerini dijital bilgi sistemine bıraktı. Dijital çağ ile beraber yeni teknolojiler iş dünyası girmeye başladı. Zamanla sosyal yapının da bir parçası haline geldi Pandeminin de etkisiyle internet kullanımı hayatımızda daha da büyük öneme sahip oldu. İş ve okul hayatında kolaylıklar , daha hızlı bilgi edinebilmedeki kolaylıklar ,uzak mesafedekilerle iletişim kolaylığı gibi bir çok yararı olan internet kullanımının getirmiş olduğu bir takım zararlar da zamanla kendini göstermeye başladı.
Teknoloji ile birlikte günümüz insanlarının son yıllarda giderek artış gösteren internet ve sosyal medya kullanımı sosyal medya bağımlılığı konusunu da beraberinde getirdi. Tam tanı kriterleri net bir şekilde oluşturulmamış olsa da bazı durumların ortaya çıkmasından dolayı sosyal medya bağımlılık türünden bahsetmeye başladık.
Peki ya bağımlılık nedir? Kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi, kendisine çevresine ve ailesine zarar veren ,kişinin günlük işlevselliğini bozmaya başlayan, Kullanım-davranış sıklığı azaldığında veya kesildiğinde huzursuzluk hissetmesine ,stres ,öfke, yoksunluk belirtileri yaşamasına neden olan durumlar bütünü diyebiliriz.
Sosyal medya kullanımı ;
Rutin hayatınızı bozuyor mu ?
İş ,okul, aile , özel hayatınızda toplumsal bağlarınızda aksaklıklar oluşuyorsa,
Sosyal medya kullanmadığınızda ya da kullanımınız engellendiğinde kendinizi huzursuz, mutsuz ,stresli, öfkeli hissediyorsanız
İnternet ağlarının çekmediği yerlere gitmekten kaçınıyor ,sosyal medyaya girmediğinizde yoksunluk hissediyorsanız,
Akşam yatarken sosyal medya ile yatıyor uyku düzeninizi bozacak kadar vakit harcıyor, sabah uyandığınızda ilk olarak sosyal medyayı kontrol etme ihtiyacı yaşıyor ve bakmadığınızda kendinizi rahatsız hissediyorsanız
Sosyal medyada aşırı zaman geçirdiğiniz için uyku ve yemek düzeninizde bozulmalar yasıyorsanız
Arkadaşlarınız veya aileniz ile otururken elinize telefonu alıp sosyal medyada geziniyor ya da bunu yapmadığınızda aklınız telefonunuz da kalıyor mu?
Bu belirtilerin birkaçının varlığında sosyal medya kullanımının sizin için bağımlılık haline gelebileceğinin bir göstergesi olabiliyor.
Sosyal medya bağımlılığı nelere yol acıyor
Kişinin kendini ya da yaşantısını başkalarıyla kıyaslamalara neden olabileceği için kişide değersizlik yetersizlik ,yalnızlık duygularına ve özgüven kaybına neden oluyor. Beğenilme duygusuyla sürekli yapılan paylaşımlar ve bu paylaşımların beğeni oranına odaklanmak , bunları kendısının değerlilik algısı olarak görmesi de kişide problemlerin oluşmasına neden oluyor. Depresyon ,Kaygı bozukluğu ve panik atağa zemin hazırlıyor .Uzun sureli internet kullanımı kişinin bulunduğu ortamdan kopmasına , gerçek kişilerle ileşimin bozulmasına neden oluyor. Kişi gittikçe kendini yalnız hissetmeye başlıyor ve kendini bir kısır döngüde hissediyor. Sosyal fobisi olan kişiler kendilerini sanal ortamda daha rahat ifade ettikleri için sosyal medya kullanım oranları daha yüksek. Diğer bir taraftan da sosyal medyanın aşırı kullanımı normal kişilerde de zamanla sosyal fobi belirtileri ortaya çıkabiliyor . İnsanlardan uzaklaşmalara ,toplum içine girmede çekinmelere neden olabiliyor. Aşırı sosyal medya kullanımı algı ve dikkat bozukluklarına neden oluyor .Gelişim çağındaki çocukların uzun sure internete maruz kalması çocuklarda konuşma bozukluklarının yaşanmasına neden olabiliyor .Sosyal medya ortamından kopmamak için internette gecirilen aşırı vakit yeme ve uyku bozukluklarına neden oluyor. Yine aşırı kullanım uzun vade de Fomo sendromu (gelişmeleri kaçırma korkusu) ve nomofobi sendromunun (cep telefonundan uzaklaşamama korkusu)ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Sosyal medya kullanımının bağımlılık haline gelmemesi için ;
Sosyal medya kullanımına limit koyun.
Bilinçli kullanıcı olun. Günlük rutinlerinizi bozmasına izin vermeyin.
Sosyal medya detoksu yapın.
Gerçek hayatta daha çok sosyalleşin.
Kendi ihtiyaçlarınızın farkına varın, onlar üzerinde yoğunlaşın .Kendinize yatırım yapın.
Hobiler bulun. Eğlenebileceğiniz, boş zamanlarınızı değerlendirebileceğiniz alternatifler oluşturun.
Bir uzmandan destek alın.
PSİKOLOG MEHTAP DEMİRCİ